Η νέα ΚΑΠ 2023-2027 - Οι βασικές προκλήσεις για τον πρωτογενή τομέα στην Ελλάδα
Αλλαγές με φιλοπεριβαλλοντικό πρόσημο αλλά και αυστηρούς ελέγχους φέρνει στον πρωτογενή τομέα, από τη νέα χρονιά, η ενεργοποίηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027 και στη χώρα μας.
Το ελληνικό Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο για την ΚΑΠ έλαβε πριν από λίγες ημέρες άτυπα το «πράσινο φως» για την εκκίνηση της τυπικής διαδικασίας έγκρισης από τη Γενική Διεύθυνση Γεωργίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την «επίσημη» έγκριση να αναμένεται περί τα τέλη του Νοεμβρίου.
Δύο είναι οι βασικές μεταβολές που θα δουν από τη νέα καλλιεργητική χρονιά οι αγρότες καθώς οι κύριοι στόχοι της νέας ΚΑΠ είναι ο φιλοπεριβαλλοντικός / ψηφιακός μετασχηματισμός αλλά και η αυστηροποίηση των ελέγχων.
«Η μεγάλη αλλαγή που έχουμε πλέον είναι η στροφή προς μια «φιλοπεριβαλλοντική» κατεύθυνση, με δράσεις όμως που θα πρέπει να κάνουν οι παραγωγοί μας, τόσο στον Πυλώνα I, που είναι οι άμεσες ενισχύσεις, όσο και στον Πυλώνα ΙΙ, που αφορά τις επενδύσεις» δήλωσε στο Αθηναϊκό - Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο γ.γ. Αγροτικής Πολιτικής και Διεθνών Σχέσεων του ΥΠΑΑΤ, Κώστας Μπαγινέτας.
Σε ό,τι αφορά τους ελέγχους στα προγράμματα, ο κ. Μπαγινέτας υπογράμμισε ότι πλέον θα γίνονται βάσει δεικτών και σε περιπτώσεις παραβίασής τους η χώρα θα δέχεται πρόστιμο από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα Eco - Schemes του Πυλώνα Ι
Κατά τη διάρκεια των διαπραγματεύσεων για τα κονδύλια της προγραμματικής περιόδου, η Ελλάδα κατάφερε να διατηρήσει τα ίδια κεφάλαια που είχε και στην προηγούμενη ΚΑΠ, όταν ο συνολικός Προϋπολογισμός της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής για την υπόλοιπη Ευρώπη έπεσε περίπου 10%.
Κάθε χρόνο από τον Πυλώνα Ι διατίθεται για άμεσες ενισχύσεις το ποσό του 1,9 δισ. ευρώ. Πλέον, με την εφαρμογή της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας στην ΚΑΠ το 25% των πόρων (περί τα 460 εκατ. ευρώ) θα πρέπει να οδηγείται προς το καθεστώς των οικολογικών σχημάτων (eco-schemes).
«Από τη νέα χρονιά οι αγρότες με τη δήλωση ΟΣΔΕ 2023, εκτός των όσων δήλωναν τις περασμένες χρονιές θα πρέπει να επιλέξουν και μια δράση από τη λίστα των οικολογικών σχημάτων που θα είναι αναρτημένη στον ΟΠΕΚΕΠΕ, όπως είναι η εφαρμογή αμειψισποράς, η διατήρηση βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας κ.α.» τόνισε ο κ. Μπαγινέτας.
Έτσι εφόσον ένας παραγωγός έχει δηλώσει φέτος και την επόμενη χρονιά τις ίδιες εκτάσεις, και στη δήλωση ΟΣΔΕ 2023 δεν περιλαμβάνεται κάποια δράση οικολογικού σχήματος, θα δει «ψαλιδισμένες» τις ενισχύσεις του κατά 25%.
Η συγκεκριμένη διαδικασία είναι υποχρεωτική για κάθε Κράτος-Μέλος αλλά εθελοντική για τον παραγωγό. Μάλιστα σύμφωνα με τον κ. Μπαγινέτα, κατά τα δυο πρώτα χρόνια, από το 2023 έως το 2025 όποιο ποσό από τα 460 εκατ. ευρώ των eco-schemes δεν απορροφηθεί θα μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί για τη Βασική Ενίσχυση. Ωστόσο από το 2025 στην ίδια περίπτωση τα χρήματα χάνονται για τη χώρα μας.
Φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις στον Πυλώνα ΙΙ
Αναφορικά με τον Πυλώνα ΙΙ με την ενσωμάτωση της «Πράσινης Συμφωνίας» προβλέπεται ότι το 35% των συνολικών πόρων θα πρέπει να κατευθυνθούν σε φιλοπεριβαλλοντικές επενδύσεις.
«Όταν θα προκηρυχθούν τα νέα Σχέδια Βελτίωσης, ενδεχομένως το Σεπτέμβριο του 2023, θα καταστεί υποχρεωτική η ένταξη φιλοπεριβαλλοντικών επενδύσεων, όπως η εγκατάσταση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η επαναχρησιμοποίηση υπολειμμάτων, η παραγωγή βιοαερίου κ.α.» επισήμανε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο κ. Μπαγινέτας.
Σε περίπτωση που κατά την υποβολή φακέλου για ένταξη στα Σχέδια Βελτίωσης ο ενδιαφερόμενος δεν έχει προσθέσει κάποια φιλοπεριβαλλοντική επένδυση, «κατά πάσα πιθανότητα θα κόβεται» σημείωσε.
