Η Βρίσα βιώνει διπλή τραγωδία: τον άδικο χαμό μιας γυναίκας στη φωτιά του σούπερ μάρκετ και τη συνεχιζόμενη εγκατάλειψη μετά τον σεισμό. Η αλληλεγγύη αναδεικνύεται ως μοναδική ελπίδα.
Γράφει ο Γρηγόρης Δεϊλόγκος
Με το χειρότερο τρόπο ξεκίνησε η σημερινή μέρα. Η φωτιά στο σούπερ μάρκετ στη Βρίσα και λίγο αργότερα η τραγική είδηση του θανάτου. Η 62χρονη μητέρα των ιδιοκτητών, άνθρωπος αγαπητός, κοιμόταν σε έναν αυτοσχέδιο χώρο στο πίσω μέρος του κτιρίου, γιατί το σπίτι της –όπως και τόσα άλλα στη Βρίσα– δεν είχε ποτέ ξαναχτιστεί μετά τον καταστροφικό σεισμό του 2017.
Το σημερινό περιστατικό είναι η κορύφωση μιας αλυσίδας εγκατάλειψης. Είναι η σφραγίδα της διαχρονικής αδιαφορίας της Πολιτείας απέναντι σε μια κοινότητα που εδώ και οκτώ χρόνια παλεύει –μόνη– να σταθεί στα πόδια της.
Σεισμός, φωτιά, οικονομική κατάρρευση, ξανά φωτιά, ξανά απώλεια. Η Βρίσα δεν πρόλαβε να πενθήσει τη γυναίκα που έχασε στο σεισμό του 2017, ούτε να ξαναχτίσει τα γκρεμισμένα της σπίτια. Δεν πρόλαβε να γιατρέψει τις πληγές από την πύρινη λαίλαπα του 2022 που αφάνισε περιουσίες και ελπίδες. Και τώρα, μια νέα φωτιά πήρε μια ακόμη ζωή – αυτή τη φορά στο ίδιο το κέντρο της τοπικής ζωής, το σούπερ μάρκετ των αδελφών Πετρέλλη, όπου η μητέρα τους είχε βρει προσωρινό καταφύγιο.
Μα τι άλλο θα μπορούσε να κάνει; Όταν το σπίτι σου παραμένει ερείπιο επί οκτώ χρόνια, όταν δεν υπάρχουν κρατικές παρεμβάσεις ουσίας, όταν οι θεσμοί δεν λειτουργούν, ο πολίτης γίνεται εφευρετικός, γίνεται επιζών. Και τότε ξεκινούν οι τραγωδίες. Οι "προσωρινές λύσεις" γίνονται παγίδες.
Η Βρίσα ζει μια διαρκή τραγωδία. Και η πιο πρόσφατη φωτιά δεν είναι "ατύχημα". Είναι αποτέλεσμα. Είναι σύμπτωμα μιας βαριάς ασθένειας: της εγκατάλειψης, της γραφειοκρατίας, της απουσίας πολιτικής βούλησης.
Αν κάτι συγκλονίζει περισσότερο κι από την ίδια την τραγωδία, είναι ο τρόπος με τον οποίο η κοινότητα αντέδρασε: με αλληλεγγύη. Ο Δήμος Δυτικής Λέσβου έσπευσε να διαθέσει κοντέινερ για την επιχείρηση. Ο επιχειρηματίας Γιώργος Φωτεινός προσφέρουν δωρεάν ψυκτικούς θαλάμους, ψυγεία, μεταφορικά μέσα. Ο Γιάννης Παππάς και η Ειρήνη Θαλασσέλλη προσφέρουν χώρους για τη φιλοξενία των επιχειρήσεων. (Και άλλα παραδείγματα που ίσως μου διαφεύγουν ή δεν γίνεται να αναφερθούν λόγω επιθυμίας) Εθελοντές, φίλοι, γείτονες. Όλοι ένα σώμα, μια ψυχή.
Γιατί αυτό είναι το αντίβαρο στην κρατική απουσία: η ανθρώπινη παρουσία. Η ανθρωπιά, ο αγώνας, η συντροφικότητα.
Η απώλεια της 62χρονης γυναίκας είναι ασήκωτη. Ο θάνατός της δεν ήταν αναπόφευκτος. Ήταν προβλέψιμος και –ναι– αποτρέψιμος. Αν είχε δοθεί λύση στέγασης. Αν υπήρχε σχέδιο. Αν είχε γίνει το ελάχιστο που επιβάλλεται σε ένα ευρωπαϊκό κράτος για τους σεισμόπληκτους πολίτες του.
Δεν αρκούν πια τα λόγια. Χρειάζεται ένα σχέδιο δράσης, άμεσο και ριζικό, για να αποκατασταθεί η ζωή στη Βρίσα. Δεν γίνεται ένα χωριό να ζει χωρίς βασικές υποδομές, δεν γίνεται η "αδυναμία" για την "άρση της επικινδυνότητας" να συνθλίβει ζωές. Δεν γίνεται να μιλάμε για "τυχαία τραγωδία" όταν οι συνθήκες που την προκάλεσαν είναι εδώ και χρόνια γνωστές.
Ως άνθρωπος, που λόγω εργασίας παρακολουθώ από κοντά τη ζωή στη Βρίσα τα τελευταία χρόνια, είδα το φως μέσα στα ερείπια και στις στάχτες. Είδα ανθρώπους που δεν το έβαλαν κάτω. Που με όσα λίγα διέθεταν, αγωνίζονταν να κρατήσουν ζωντανό τον τόπο τους. Ανθρώπους που αντί για κρατική βοήθεια είχαν ο ένας τον άλλον.
Η διπλή τραγωδία της Βρίσας –ο σημερινός θάνατος και η πολυετής εγκατάλειψη – δεν πρέπει να ξεχαστεί. Είναι κραυγή. Είναι καμπανάκι. Είναι ευθύνη όλων μας να μην επιτρέψουμε να ζήσει άλλο χωριό τέτοια μοίρα. Και είναι τιμή μας να στεκόμαστε δίπλα στους ανθρώπους της Βρίσας, όχι μόνο με δάκρυα, αλλά με πράξεις.
Η Βρίσα θρηνεί, αλλά δεν γονατίζει. Γιατί όσο υπάρχει αλληλεγγύη, υπάρχει ελπίδα. Και όσο υπάρχουν άνθρωποι που παλεύουν, ο τόπος αυτός θα ξαναζήσει. Με το κεφάλι ψηλά.
Στο όνομα όλων όσων πονάνε, παλεύουν και δεν εγκαταλείπουν.
Ο Γρηγόρης Δεϊλόγκος είναι κεντρικός διαχειριστής του Lesvosnews.net, δημιουργός ψηφιακού περιεχομένου και διατηρεί τη δική του εταιρεία Γεω-Οικονομοτεχνικών Μελετών.
