Η HIAS Ελλάδος ανέλαβε την υπόθεση του Μ.Ν. (τα αρχικά αυτά επιλέχθηκαν τυχαία και είναι διαφορετικά από εκείνα του ονοματεπώνυμου του εντολέα, ώστε να διαφυλαχθεί η ανωνυμία του), Αφγανού αναγνωρισμένου πρόσφυγα, ο οποίος αντιμετώπιζε την κατηγορία της παράνομης κατοχής ή χρήσης γνησίου διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου άλλου προσώπου (Άρθρο 29, παρ. 7 Ν. 4251/2014).
Η υπόθεση αυτή είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσα, τόσο για την έκβασή της όσο και για το ιστορικό ενός ιδιαίτερα ευάλωτου ανθρώπου, ο οποίος ταλαιπωρήθηκε βαρύτατα πριν καταφύγει, ως έσχατο μέσο, στη μη νόμιμη χρήση ταξιδιωτικών εγγράφων άλλου προσώπου.
Ο νεαρός Μ.Ν., με την άφιξή του στο νησί της Λέσβου τον Οκτώβριο του 2019, οδηγείται στον τότε καταυλισμό της Μόριας. Αντιμετώπιζε ήδη από πριν σοβαρά προβλήματα υγείας. Η κατάσταση τότε στο camp της Μόριας ήταν αφόρητη, με συνθήκες απάνθρωπες και υπερπληθυσμό που είχε ξεπεράσει τα 20.000 άτομα με βάση τις καταγραφές και τα στοιχεία επίσημων φορέων.
Ο Μ.Ν. βρέθηκε σε κατάσταση απόγνωσης. Ένοιωθε απελπισμένος ότι χωρίς δική του υπαιτιότητα κινδύνευε πλέον αναπότρεπτα η υγεία του και η σωματική του ακεραιότητα λόγω συνθηκών διαβίωσης στο camp, ενώ το αίτημά του για διεθνή προστασία δεν είχε ακόμα εξεταστεί. Ελλείψει οποιασδήποτε εναλλακτικής λύσης, αναγκάζεται, τον Φεβρουάριο του 2020, να καταφύγει στη χρήση γνησίων εγγράφων που δεν του ανήκαν, προκειμένου να εγκαταλείψει τον καταυλισμό της Μόριας και να διαφύγει τους κινδύνους που διέτρεχε.
Στη δίκη που ακολούθησε της σύλληψής του και στην οποία εκπροσωπήθηκε από τη HIAS Ελλάδος, ο Μ.Ν. κρίθηκε ένοχος για το αδίκημα της παράνομης κατοχής ή χρήσης γνησίου διαβατηρίου ή άλλου ταξιδιωτικού εγγράφου άλλου προσώπου (Άρθρο 29, παρ. 7 Ν. 4251/2014).
Ωστόσο, το Μονομελές Πλημμελειοδικείο Μυτιλήνης αποφάσισε να μην επιβάλει ποινή στον Αφγανό αναγνωρισμένο πρόσφυγα, σε συνέχεια σχετικής πρότασης της συνηγόρου του περί δικαστικής άφεσης της ποινής, κατ’ εφαρμογή του στοιχείου α του Άρθρου 104Β του Ποινικού Κώδικα (Ν. 4619/2019).
Σύμφωνα με τη συγκεκριμένη διάταξη, το δικαστήριο μπορεί να μην επιβάλει ποινή στον υπαίτιο πλημμελήματος αν η βλάβη ή ο κίνδυνος που προκλήθηκαν από την πράξη του ήταν ιδιαιτέρως μικρής βαρύτητας.
