γράφει η Χαρά Ζήκα *
Χιλιάδες χρόνια πριν, ο Ιπποκράτης (460-370 π.Χ.) είχε πει ότι «ο άνθρωπος πρέπει να γνωρίζει ότι οι ηδονές, το γέλιο και η ευχαρίστηση, αλλά και οι λύπες, ο πόνος και ο θρήνος, δεν προέρχονται από πουθενά αλλού παρά μόνο από τον εγκέφαλο».
Σήμερα οι επιστήμονες το επιβεβαιώνουν αυτό. Έχει βρεθεί ότι τα συναισθήματα, οι αναμνήσεις, οι φιλοδοξίες ακόμη και η ελεύθερη βούληση, στην πραγματικότητα δεν είναι τίποτα άλλο από μια συνάθροιση νευρικών κυττάρων και κάποιων χημικών μορίων. Για παράδειγμα, όταν παράγονται στο σώμα μας σε μεγάλες ποσότητες δύο χημικές ουσίες που λέγονται νοραδρεναλίνη και σεροτονίνη βιώνουμε επεισόδια μανίας ενώ αν χορηγηθεί σε κάποιον ρεζερπίνη γίνεται καταθλιπτικός.
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχει μια μηχανιστική αναλογία, σύμφωνα με την οποία το σώμα είναι μια μηχανή και ο εγκέφαλος ο υπολογιστής που το ελέγχει. Η ιδέα αυτή είναι τόσο ξένη σε μερικούς ανθρώπους ώστε να θεωρείται ακραία. Μέχρι πριν τέσσερις χιλιάδες χρόνια όμως ήταν ακραία και κάθε ιδέα διαφορετική από την άποψη ότι η γη είναι επίπεδη.
Τα τελευταία χρόνια γνωρίσαμε πολλά για τις λειτουργίες του εγκεφάλου και οι γνώσεις μας συνεχώς αυξάνονται. Πολλές μελέτες έδειξαν ότι οι σκέψεις έχουν άμεσο αντίκτυπο στο σώμα. Πράγματι, αν σκεφτούμε κάτι που μας θυμώνει, θα νιώσουμε τους μύες να σφίγγονται, αν φανταστούμε κάτι που μας τρομάζει, θα αυξηθούν οι χτύποι της καρδιάς ενώ αν θυμηθούμε μια τρυφερή αγκαλιά, χαλαρώνουμε αμέσως.
Είναι γεγονός πως με τη φαντασία και τον οραματισμό επιτυγχάνονται μεταβολές στη συναισθηματική αλλά και στη σωματική κατάσταση. Ο υποσυνείδητος νους ανταποκρίνεται στη ζωηρή φαντασίωση σα να είναι πραγματική εμπειρία, γιατί αδυνατεί να εντοπίσει τη διαφορά ανάμεσά τους. Συνεπώς, πρέπει να οραματιζόμαστε όμορφες, θετικές και ευχάριστες εικόνες χωρίς ίχνος αμφιβολίας, φόβου και δυσπιστίας και να αποφεύγουμε να φανταζόμαστε τα χειρότερα σενάρια για τη ζωή μας, διότι επηρεάζονται όλες οι βιοχημικές διεργασίες του σώματός μας.
Επίσης, όταν οραματιζόμαστε κάτι που θέλουμε να συμβεί, το υποσυνείδητο αποθηκεύει αυτές τις εικόνες σαν να είναι αληθινές και στη συνέχεια μας ωθεί να λειτουργήσουμε στο ίδιο μοτίβο και στην καθημερινή ζωή. Με την τεχνική αυτή επέρχονται αλλαγές σε κυτταρικό επίπεδο και όποιος εξασκείται συχνά μπορεί να επιτύχει ίαση μιας ασθένειας, να αποτινάξει έναν εθισμό, να ξεπεράσει ανώδυνα έναν χωρισμό ή να σχεδιάσει καλύτερα τη ζωή του.
Παρά την πληθώρα των επιστημονικών δεδομένων, η λειτουργία του ανθρώπινου εγκεφάλου εξακολουθεί να αποτελεί μια πρόκληση για την επιστήμη. Η κατανόηση του κόσμου από τα μικροσκοπικά άτομα μέχρι τα τεράστια αστέρια και τους αχανείς γαλαξίες είναι θαυμάσια. Αλλά η κατανόηση του οργάνου που μας επιτρέπει να κατανοούμε, είναι ένα θαύμα αυτό καθ’ εαυτό.
* * Η Χαρά Ζήκα είναι Χημικός, Δρ. Φαρμακευτικής, συγγραφέας του βιβλίου «Έρωτας, Χημεία & Σεξ»-Εκδόσεις Ιανός και δημοσιογράφος. Ζει τη Μυτιλήνη και είναι κοντά μας κάθε Τετάρτη με την στήλη "Ομορφιά & Υγεία"
