Στο διάβα του ενάμισι αιώνα που κύλησε από το 1877, όταν ο πολυμήχανος εφευρέτης Τόμας Έντισον έφτιαξε τον πρώτο φωνόγραφο, μέχρι σήμερα που απολαμβάνουμε τα υπερσύγχρονα ηχητικά συγκροτήματα, η τεχνολογία του ήχου ανέβηκε πολλά σκαλοπάτια. Σταθμοί αυτής της εξελικτικής διαδρομής ανασταίνονται μέσα από τη σπάνια Συλλογή που με ξεχωριστή χαρά και περηφάνια ανακοινώνει ότι απόχτησε πρόσφατα το Αναγνωστήριο Αγιάσου.
Ο εκλεκτός συγχωριανός μας Ηλίας Παν. Παπαπορφυρίου δώρισε στο Πνευματικό μας Κέντρο σαράντα ένα (41) παλιά ηχητικά μηχανήματα (3 φωνόγραφους, 8 γραμμόφωνα, 28 ραδιόφωνα, 1 μπομπινόφωνο και 1 ενισχυτή).
Τα 14 είναι προπολεμικά (1914-1940) και τα υπόλοιπα 27 μεταπολεμικά (1945-1967). Το παλαιότερο είναι ένα γραμμόφωνο GRAMOPHONE VOICE VICTOR TALKING MACHINE C.O. VV-50 MODEL 1914 αμερικανικής (ΗΠΑ) κατασκευής και το νεότερο το μπομπινόφωνο GRAMOPFONE TRIXE TTF COMPANION ER TK 5 MODELO 1967 ολλανδικής κατασκευής.
Χώρες κατασκευής τους είναι οι ΗΠΑ (14), η Γερμανία (9), η Αγγλία (5), η Ολλανδία (3), η Γαλλία (2), η Ιταλία (2), η Αργεντινή (1), η Αυστρία (1), το Βέλγιο (1), η Ελβετία (1), ο Καναδάς (1), η Σουηδία (1). Εκτός απ’ αυτά ο δωρητής προσέφερε και ένα μεγάλο παλιό σύνθετο έπιπλο για την τοποθέτηση εκθεμάτων του. Στη Συλλογή αυτή, που θα κοσμήσει την μεσαία αίθουσα του ορόφου του Λαογραφικού μας Μουσείου, συμπεριλήφθηκε και ένας (1) παλιός αμερικανικός φωνόγραφος του Αναγνωστηρίου.
Το εντυπωσιακότερο είναι ότι όλα τα μηχανήματα λειτουργούν! Αισθάνεσαι ιδιαίτερη συγκίνηση όχι μόνο όταν τα βλέπεις, αλλά πολύ περισσότερο όταν τα ακούς να αναπαράγουν παλιές νοσταλγικές μελωδίες και αθάνατα λαϊκά τραγούδια χαραγμένα με ανεξίτηλα γράμματα στη μνήμη και στην καρδιά του λαού μας!
Όταν πέθανε ο πατέρας του Παναγιώτης Ηλιογραμμένου Παπαπορφυρίου ή Γράμμης, ιστορικός καφετζής της Αγιάσου, ο Ηλίας κληρονόμησε απ’ αυτόν δυο παλιά γραμμόφωνα, δυο παλιά ραδιόφωνα και την πλούσια δισκοθήκη του, που επί δεκαετίες διασκέδαζαν τους μερακλήδες γλεντοκόπους στους καφενέδες της Αγιάσου. Έχοντας για αγκωνάρι αυτή τη μικρή κληρονομιά ο Ηλίας άρχισε να χτίζει πάνω της για δεκαπέντε ολάκερα χρόνια την σπάνια Συλλογή του. Τα ηχητικά αυτά μηχανήματα αγοράστηκαν από την Αθήνα (Ψυρρή), το Μοναστηράκι του Πειραιά, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα, την Αγγλία και διορθώθηκαν όλα από έμπειρους και εξειδικευμένους τεχνίτες (οι μηχανισμοί από ραδιοτεχνίτη και τα έπιπλα από επιπλοποιό).
Η νέα Συλλογή είναι βέβαιο πως θα μαγνητίσει πολλούς επισκέπτες του Μουσείου και ιδιαίτερα τους λάτρεις της μουσικής και του ραδιοφώνου.
Ευχαριστούμε θερμά και συγχαίρουμε τον Ηλία για την ευγενική του χειρονομία, που αντανακλά τη διαχρονική αγάπη του στη γενέτειρά του και στον πολιτισμό της. Η δωρεά αφιερώνεται στην άσβεστη μνήμη των γονέων του, Πάνου και Ανθής Παπαπορφυρίου.
Αναγνωστήριο Αγιάσου
