Κάπνισμα και εφηβεία. Στοιχεία πρόσφατων ερευνών

Γράφει η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου *

Τσιγάρο, αλκοόλ, ναρκωτικά…με το τρίτο να αποτελεί τον μεγαλύτερο φόβο των γονιών που έχουν παιδιά στην εφηβεία. Ναι, τις περισσότερες φορές η έναρξη αυτών των συμπεριφορών τοποθετείται κάπου εκεί ανάμεσα στα 13 με 18. Οι έρευνες υποστηρίζουν ότι όσο πιο μικρός( πχ 13χρ. αντί 17χρ) κάποιος αρχίσει, για παράδειγμα το τσιγάρο, τόσο πιο συστηματικός και βαρύς καπνιστής θα είναι στην ενήλικη ζωή του, με ό,τι αυτό συνεπάγεται για την υγεία του.

Πάρα τις εκτεταμένες καμπάνιες για τις επιπτώσεις από τη χρήση καπνού, το κάπνισμα συνεχίζει να αποτελεί μια από τις πλέον διαδεδομένες συνήθειες των μαθητών. Αυτό συμβαίνει για διάφορους λόγους. Οι έφηβοι καπνίζουν γιατί καπνίζουν στο περιβάλλον τους, γιατί έτσι νιώθουν ότι έτσι γίνονται αποδεκτοί στην παρέα, για να ενισχύσουν την αυτοεκτίμηση τους, να φανούν μεγάλοι ή ακόμα για να προσελκύσουν το ενδιαφέρον του άλλου φύλου. Ιδιαίτερα για τα κορίτσια το κάπνισμα έχει συνδεθεί και με την προσπάθεια τους για τον έλεγχο του βάρους.

Το κάπνισμα στην εφηβεία μπορεί να δημιουργήσει πρόσκαιρα σωματικά ενοχλήματα που συνδέονται με τη λειτουργία της αναπνοής, όπως είναι ο βήχας, το λαχάνιασμα, οι ασθματικές ενοχλήσεις, η μείωση της φυσικής ευεξίας και της αντοχής. Τα σοβαρότερα βέβαια προβλήματα που συνδέονται με το κάπνισμα εμφανίζονται στην ενήλικη ζωή.

Τα στοιχεία των ερευνών μας δείχνουν ότι ένας στους δυο μαθητές ηλικίας 13-18 ετών αναφέρει ότι έχει καπνίσει έστω μια φορά. Συστηματικά καπνίζει ένας στους 5 μαθητές (19,9%), ενώ ένας στους δέκα (10,5%) καπνίζει τουλάχιστον μισό πακέτο τσιγάρα την ημέρα. Ο αριθμός των καπνιστών τριπλασιάζεται από τα 13-14 στα 15-16 και πενταπλασιάζεται στην ηλικία των 17-18 ετών όπου καπνίζει συστηματικά σχεδόν ο ένας στους 3 εφήβους (32,4%).

Οι μαθητές καπνίζουν το πρώτο τους τσιγάρο κατά μέσο όρο στα 13,8 έτη και στα 15 ξεκινούν το συστηματικό κάπνισμα. Τα αγόρια καπνίζουν για πρώτη φορά σε μικρότερη ηλικία απ’ ότι τα κορίτσια.

Οι μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα και δηλώνουν καπνιστές, έχουν φίλους που οι περισσοτέροι επίσης καπνίζουν. Η παρέα επηρεάζει το κάπνισμα. Οι έφηβοι των οποίων οι περισσότεροι ή όλοι οι φίλοι καπνίζουν, καπνίζουν και οι ίδιοι σε υψηλότερο ποσοστό σε σύγκριση με τους εφήβους που έχουν λιγότερους φίλους καπνιστές.

Τέλος, το 70% των μαθητών που συμμετείχαν στην έρευνα θεωρούν εύκολο ή πολύ εύκολο να βρουν τσιγάρα εφόσον το επιθυμούν. Το γεγονός αυτό της εύκολης πρόσβασης, σε συνδυασμό με τις χαμηλές τιμές καπνού, την έλλειψη ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης για τις επιπτώσεις του καπνίσματος στην υγεία και των ανεπαρκών πολιτικών κατά του καπνίσματος, η κατανάλωση καπνού αυξάνεται διαρκώς τα τελευταία χρόνια αν και όχι με τους ρυθμούς προηγούμενων ετών.

* Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου είναι Ψυχολόγος- Ψυχοθεραπεύτρια παιδιών- εφήβων- ενηλίκων, και εξειδικευμένη στη Νόσο Alzheimer. Εργάζεται στο δικό της Κέντρο Συμβουλευτικής και Ψυχοθεραπείας «Ψυχή & Λόγος» στην οδό Καβέτσου 13, Μυτιλήνη. Τηλέφωνο επικοινωνίας

: 2251104284.  Περισσότερες πληροφορίες στο eirinichatzianagnostou.blogspot.gr

Η Ειρήνη Χατζηαναγνώστου  αρθρογραφεί κάθε δεύτερη Δευτέρα στο Lesvosnews.net