Ε
πιτέλους ήρθε η ώρα να σας δείξω μια συνταγή από το χωριό της μητέρας μου, το Μεγαλοχώρι Λέσβου. Το Μεγαλοχώρι είναι το χωριό με το μεγαλύτερο υψόμετρο της Λέσβου (645μ.) γι' αυτό άλλωστε το μικροκλίμα του διαφέρει αρκετά από του υπόλοιπου νησιού.Θυμάμαι πως όταν επισκεπτόμασταν τους παππούδες το Δεκαπενταύγουστο κάνοντας τις ολιγοήμερες διακοπές μας, ο καιρός που συναντούσαμε εκεί καμία σχέση δεν είχε με της υπόλοιπης Λέσβου. Πότε ομίχλη βρίσκαμε, πότε βροχή... και το κρύο απίθανο, για εμάς που ο ήπιος καιρός του νησιού μας έστελνε με τα ελαφριά, καλοκαιρινά ρουχαλάκια μας στην Ελβετία της Λέσβου, όπως το λέγανε το χωριό. Με τόσα νερά η βλάστηση είναι πλούσια, το χωριό πνιγμένο στο πράσινο, να ξεκουράζεται το μάτι και να γαληνεύει η ψυχή. Αυτό βέβαια υπήρξε και κατάρα για το χωριό, αφού έχει καεί 3 φορές στο παρελθόν, από πειρατές αλλά και από εμπρησμό. Από κει βγαίνει και το όνομα που ακόμα και σήμερα χρησιμοποιείται, Καμένο Χωριό. Κάποτε το μεγαλύτερο χωριό της περιοχής, σήμερα με ελάχιστους κατοίκους ακολουθεί τη μοίρα των περισσότερων χωριών της ελληνικής υπαίθρου, που ερημώνονται σιγά σιγά. Άλλωστε οι κάτοικοι του Μεγαλοχωρίου έφυγαν μαζικά στα μέσα του 19ου αιώνα μετά από μια πυρκαγιά, όπως λέγαμε και πιο πάνω, και δημιούργησαν μια νέα πόλη στη θάλασσα, το Πλωμάρι, εκεί όπου μέχρι τότε υπήρχε μικρός οικισμός με το όνομα Ποταμός, από τον ποταμό Σεδούντα που χωρίζει στα δυο την πόλη.
Εκεί στο Μεγαλοχώρι όπου η μαμά μου γεννήθηκε και μεγάλωσε, οι γευστικές της μνήμες ανακαλούν αυτό το νόστιμο φαγητό, που ο δικός της παππούς ζητούσε συχνά από τη γυναίκα του. Ήταν, φαίνεται, το αγαπημένο του φαγητό, τα γιαπράκια με την ψάρα, όπως έλεγε τον παστό μπακαλιάρο! Λαχανοντολμάδες με ρύζι και κομματάκια παστού μπακαλιάρου. Απλό και πεντανόστιμο το φαγάκι. Εμείς φτιάξαμε με τη μητέρα μου τη συνταγή όπως τη θυμόταν από τη γιαγιά της χωρίς να προσθαφαιρέσουμε τίποτα. Στο μυαλό ενός παιδιού γίνονται μερικές φορές παράξενοι συνδυασμοί. Όταν σκέφτομαι το χωριό της μητέρας μου, μου έρχεται στο μυαλό ταυτόχρονα "Η δασκάλα με τα χρυσά μάτια" του Στρ. Μυριβήλη, λόγω του γεγονότος ότι ο συγγραφέας τοποθετεί τη δράση στο Μεγαλοχώρι. Η τηλεοπτική σειρά, που βασίστηκε στο βιβλίο, με εξαιρετικό καστ και υπέροχες λήψεις από πολλά μέρη της Λέσβου, εκτός των άλλων διέθετε και υποβλητική, θλιβερή μουσική, που έχει εντυπωθεί στη μνήμη μου.
Υλικά:
- 1 μέτριο λάχανο ζεματισμένο και ξεφυλλισμένο
- 400-500 γραμ. παστό μπακαλιάρο φιλεταρισμένο και ξαλμυρισμένο για 24 ώρες
- 100 γραμ. ρύζι για γεμιστά
- 1-2 κρεμμύδια ξερά
- ένα μικρό μάτσο μαϊντανό
- αλάτι και πιπέρι
- 1 κουταλιά λάδι για τη γέμιση και 4 κουταλιές για την κατσαρόλα
- λεμόνι για το σερβίρισμα
Η πρώτη μας δουλειά είναι να κόψουμε το μπακαλιάρο, είτε με ένα κοφτερό μαχαίρι σε όσο μικρότερα κομματάκια μπορούμε, είτε να τον ψιλοκόψουμε στον επεξεργαστή τροφίμων. Στη συνέχεια τον βάζουμε σε ένα μπωλ ανάμιξης και προσθέτουμε το κρεμμύδι, το μαϊντανό, τον ρύζι, το αλατοπίπερο και το λάδι. Ανακατεύουμε καλά.
Τυλίγουμε τους ντολμάδες μας όπως κάνουμε με τους λαχανοντολμάδες με κιμά, φακελωτά δηλαδή, και τους αραδιάζουμε στην κατσαρόλα μας. Όταν τελειώσουμε, τοποθετούμε ένα πιάτο επάνω από τους ντολμάδες, προσθέτουμε νερό να τους σκεπάζει και το υπόλοιπο λάδι και βάζουμε το φαγητό στη φωτιά. Μόλις έρθει σε βρασμό, χαμηλώνουμε την ένταση και σιγοβράζουμε για 3/4 της ώρας περίπου, να μαλακώσει καλά το ρύζι της γέμισης. Σερβίρουμε με μπόλικο λεμόνι.
