Εορτασμός των 100 χρόνων από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη στο Ελαιοτριβείο των προγόνων του
Το «Ελαιοτριβείο - Μουσείο Βρανά» αποτελεί, ένα σπάνιο αρχιτεκτονικό μνημείο και ένα ζωντανό τεκμήριο της μεγάλης βιομηχανικής ανάπτυξης της Λέσβου κατά το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Είναι όμως ταυτόχρονα και ένας συμβολικός χώρος, καθώς συνδέεται άμεσα με μορφή του μεγάλου νομπελίστα ποιητή Οδυσσέα Ελύτη, αφού αποτελεί δημιούργημα του παππού του και ένα από τα λίγα ζωντανά τεκμήρια της λεσβιακής καταγωγής του ποιητή. Για το λόγο αυτό, η «Εταιρεία Αρχιπέλαγος», με τη φροντίδα της οποίας αναστυλώθηκε και μετατράπηκε σε μουσείο το ιστορικό ελαιοτριβείο του Παπάδου, έχει προγραμματίσει για το φετινό καλοκαίρι - συμμετέχοντας στις εκδηλώσεις για την επέτειο των 100 χρόνων από τη γέννηση του ποιητή - μια σειρά σημαντικών πολιτιστικών εκδηλώσεων, οι οποίες θα φιλοξενηθούν στον εμβληματικό χώρο του Ελαιοτριβείου των προγόνων του και θα διοργανωθούν με τη στενή συνεργασία της συντρόφου του και θεματοφύλακα του έργου του, της ποιήτριας Ιουλίτας Ηλιοπούλου.
Οι εκδηλώσεις αυτές, που έχουν προγραμματιστεί για το τελευταίο τριήμερο του Ιουλίου του 2011 και φιλοδοξούν να αναδείξουν τη σχέση του μεγάλου ποιητή με το νησί της καταγωγής του, περιλαμβάνουν:
1. Τα εγκαίνια της θεματικής έκθεσης με τίτλο «Η Λέσβος του Ελύτη», η οποία συγκεντρώνει και αναδεικνύει τα τεκμήρια της λεσβιακής καταγωγής του ποιητή και επιχειρεί να φωτίσει – μέσα από συγκεκριμένες αναφορές που εντοπίζονται στο έργο του - τα φυσικά στοιχεία και τις πνευματικές φυσιογνωμίες του νησιού (Σαπφώ, Κριναγόρας, Θεόφιλος) που απασχόλησαν τη σκέψη και επηρέασαν την τέχνη του. Η έκθεση αυτή – που θα λειτουργήσει μόνιμα στο χώρο του «Ελαιοτριβείου – Μουσείου Βρανά» και μετά το τέλος των εκδηλώσεων – θα στεγαστεί στον υποβλητικό χώρο μιας από τις αποθήκες λαδιού του βιομηχανικού μνημείου, η οποία διασκευάστηκε ειδικά για να τη φιλοξενήσει. Τα εγκαίνια της θα γίνουν το βράδυ της Παρασκευής 29 Ιουλίου 2011 και, με την ευκαιρία τους, θα αποκαλυφθεί στην είσοδο του Μουσείου ένα μικρό ανάγλυφο με τη μορφή του ποιητή – έργο του διακεκριμένου γλύπτη καθηγητή Θόδωρου Παπαγιάννη - που θα σηματοδοτεί στο εξής συμβολικά τη σχέση του Ελύτη με τον συγκεκριμένο μνημείο, με το νησί της Λέσβου και με το χώρο του Αιγαίου.
2. Την παγκόσμια πρώτη εκτέλεση ενός πρωτότυπου μουσικού έργου, βασισμένου στο ποίημα του Ελύτη «Της Σελήνης της Μυτιλήνης», το οποίο συνέθεσε ειδικά για τις επετειακές εκδηλώσεις στο Ελαιοτριβείο Βρανά ο διακεκριμένος μουσουργός Γιώργος Κουρουπός. Η συναυλία αυτή, θα γίνει στη μικρή αυλή του ελαιοτριβείου – μουσείου (χωρητικότητας 230 θέσεων) την Παρασκευή 29 Ιουλίου 2011, αμέσως μετά τα εγκαίνια της θεματικής έκθεσης. Επειδή, λόγω του περιορισμένου χώρου, η είσοδος στην εκδήλωση των εγκαινίων θα γίνει με προσκλήσεις, η συναυλία θα επαναληφθεί το επόμενο βράδυ, το Σάββατο 30 Ιουλίου 2011, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό. Παίρνουν μέρος οι διακεκριμένοι λυρικοί τραγουδιστές Σπύρος Σακκάς και Δάφνη Πανουργιά, ενώ συμμετέχει η Ιουλίτα Ηλιοπούλου που θα διαβάσει κείμενα του Οδυσσέα Ελύτη.
3. Μια μεγάλη συναυλία, με ελεύθερη είσοδο για το κοινό, που θα γίνει την Κυριακή 31 Ιουλίου 2011 στη μεγάλη αυλή του Ελαιοτριβείου – Μουσείου (χωρητικότητας 2.000 θέσεων), στη διάρκεια της οποίας η δημοφιλής τραγουδίστρια Άλκηστις Πρωτοψάλτη, με τη συνοδεία του Στέφανου Κορκολή στο πιάνο, θα ερμηνεύσει και πάλι, 27 χρόνια μετά την πρώτη του εκτέλεση, το κλασσικό πλέον, μουσικό έργο που την ανέδειξε. Πρόκειται για το έργο «Προσανατολισμοί» του Ηλία Ανδριόπουλου, που αποτελείται από μελοποιημένα μέρη της ομώνυμης πρώτης ποιητικής συλλογής του Οδυσσέα Ελύτη. Στη συναυλία θα παρευρεθεί ο συνθέτης, ο οποίος θα ερμηνεύσει στο τέλος του προγράμματος δύο ανέκδοτα νεανικά του τραγούδια που ανήκουν στον ίδιο κύκλο τραγουδιών.
«Η Εταιρεία Αρχιπέλαγος - λέει ο Πρόεδρος της διακεκριμένος σκηνοθέτης Νίκος Κούνδουρος -τιμά τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη και φέρνει το λόγο του, συμβολικά, πίσω στον τόπο της καταγωγής του. Στη Λέσβο, που δικαιούται να είναι περήφανη ότι στα χώματά της βρίσκονται οι ρίζες ενός τόσο μεγάλου ποιητή».
